Muş ili Bulanık ilçesine bağlı Esenlik
(Abri) köyü h.725/m.1325 yılında, Hz. Hüseyin’in (r.a) soyundan gelen, es-Seyyid
Şeyh Aynu’l-Melek hazretleri’nin yaptırmış olduğu cami, medrese, tekke, zaviye,
hamam (havuz) ve çeşmenin de içinde bulunduğu külliyesi ile yüzyıllarca bir ilim
ve irfan merkezi olmuştur. Kadirî tarikatının Doğu Anadolu’daki öncülerinden
olduğu bilinen Seyyid Şeyh Aynu’l-Melek hazretleri, Abri köyünde bulunan Camiyi
inşa ederken, Bulanık ilçesine bağlı Koyunağılı (Hergiz) köyünde yaşayan Seyyid Şeyh İdris hazretleri ile aralarında meydana gelen bir keramet halk arasında yedi
yüz yıldır dilden dile söylenmektedir. ”Seyyid Şeyh İdris hazretleri Bulanık ilçesine bağlı olan Hergiz köyünde yaşamış orada tekke medrese ve vakıf kurmuş büyük bir evliyadır, resmi
kayıtlarda, Tacü’l Muhakkikin,[1]
es-Seyyid Şeyh İdris-i Kal[2] ve Şeyh
İdris[3]
olarak yazılmıştır. Hergiz köyünde bulunan
mezar kitabesine göre Seyyid Abdülkadir Geylani hazretlerinin soyundan
olan, Seyyid Kasım’ın oğludur. Şeyh İdris halk arasında “Şeyx indris-é
sıwaré
hırçé”
“Ayı’ya binip süren Şeyh İndris” olarak bilinir.
Rivayete göre: Seyyid Aynu’l-Melek hazretleri, Abri köyünde camii’yi[4] inşa ederken. Seyyid Şeyh İdris, Bir gün Hergiz Köyünden bir ayıya binip yılanı da kırbaç gibi eline alarak, Seyyid Şeyh Aynu’l-Melek hazretlerini ziyaret etmek için yola koyulur, Abri köyüne vardığında Seyyid Aynu’l-Melek hazretleri o sırada mimarlar ile beraber cami’nin üstündedir, Şeyh İdris’in elindeki yılanı kırbaç olarak kullanıp Ayıya vura vura geldiğini gören Şeyh Aynu’l-Melek hazretleri Allah’u Teala’ya iltica ederek Camii’ye “Kum bi iznillah” der, camii Allah’u tealanın izni ile harekete geçer ve Seyyid Şeyh İdris’e doğru yönelir. Seyyid Aynu’l-Melek’den bu acaip kerameti gören Seyyid İdris hemen ayıdan iner ve Allah’u Teala’ya yemin ederek camiye emret dursun der, o zaman Seyyid Aynu’l-Melek camiye yerinde durması için emreder, cami bu emir üzerine şimal/sol tarafına doğru meyilli olarak durur. Halen cami o şekilde kuzey tarafına doğru meyillidir. Seyyid Şeyh İdris hazretleri, Seyyid Aynu’l-Melek hazretlerine:”ben canlıyı yürüttüm sen ise cansızı yürüttün sen benden üstünsün der” bu olay üzerine Şeyh Aynu’l-Melek ile Şeyh İdris ahiret kardeşi olurlar.”([5]), “Camii’nin inşası sırasında meydana gelen bu kerametten dolayı, Seyyid Şeyh Aynu’l-Melek Hazretlerinin Abri Köyünde hicri.725/miladi.1325 tarihinde inşa etmiş olduğu bu mubarek camii halk arasında “yürüyen camii” olarak bilinmektedir.”
Rivayete göre: Seyyid Aynu’l-Melek hazretleri, Abri köyünde camii’yi[4] inşa ederken. Seyyid Şeyh İdris, Bir gün Hergiz Köyünden bir ayıya binip yılanı da kırbaç gibi eline alarak, Seyyid Şeyh Aynu’l-Melek hazretlerini ziyaret etmek için yola koyulur, Abri köyüne vardığında Seyyid Aynu’l-Melek hazretleri o sırada mimarlar ile beraber cami’nin üstündedir, Şeyh İdris’in elindeki yılanı kırbaç olarak kullanıp Ayıya vura vura geldiğini gören Şeyh Aynu’l-Melek hazretleri Allah’u Teala’ya iltica ederek Camii’ye “Kum bi iznillah” der, camii Allah’u tealanın izni ile harekete geçer ve Seyyid Şeyh İdris’e doğru yönelir. Seyyid Aynu’l-Melek’den bu acaip kerameti gören Seyyid İdris hemen ayıdan iner ve Allah’u Teala’ya yemin ederek camiye emret dursun der, o zaman Seyyid Aynu’l-Melek camiye yerinde durması için emreder, cami bu emir üzerine şimal/sol tarafına doğru meyilli olarak durur. Halen cami o şekilde kuzey tarafına doğru meyillidir. Seyyid Şeyh İdris hazretleri, Seyyid Aynu’l-Melek hazretlerine:”ben canlıyı yürüttüm sen ise cansızı yürüttün sen benden üstünsün der” bu olay üzerine Şeyh Aynu’l-Melek ile Şeyh İdris ahiret kardeşi olurlar.”([5]), “Camii’nin inşası sırasında meydana gelen bu kerametten dolayı, Seyyid Şeyh Aynu’l-Melek Hazretlerinin Abri Köyünde hicri.725/miladi.1325 tarihinde inşa etmiş olduğu bu mubarek camii halk arasında “yürüyen camii” olarak bilinmektedir.”
Yazan: Mehmet Sait SELVİ
15.03.2019
[2]
Başbakanlık
Osmanlı Arşivi.DH_UMVM_00066_00074_002
[4] VGMA, Anadolu Vakfiye Defteri
No: 588, s.241, Sıra.210.
[5] Dr. Mustafa Bilici, Tevarih-ul
Avan Cilt.1 sayfa 140,141
MaşaAllah
YanıtlaSil